Netwerkdag "Bevlogen bemiddelaars" - sessie 4 - Samenwerken aan een toegankelijke organisatie voor en mét nieuwkomers

Met Stadscanvas maakt Fameus artistieke nieuwkomers wegwijs binnen het culturele landschap van Antwerpen. Jozefien Stevens en Ramos Sama vertelden over hun successen en het leerproces om resultaten te bereiken samen met nieuwkomers. Het doel van de sessie bestond erin om te inspireren en uit te wisselen over de vraag hoe je organisaties toegankelijker kan maken voor nieuwkomers. Jozefien en Ramos werken binnen Fameus rond een artistiek ondersteuningsproject voor nieuwkomers.

Er zijn wel vrijetijdsbemiddelaars in Antwerpen, maar ze merkten dat cultuurtoeleiding niet zo simpel is, want het cultuuraanbod is heel verschuivend. Daarom werken ze vanuit Fameus zeer individueel. Maar niet alleen individueel, want ze merkten na verloop van tijd uit hun maatbegeleidingen dat het versterkend is om vanuit een community te vertrekken. Binnen die groepsaanpak zit ook een taal-oefenkansenproject (vb. samen Nederlands oefenen en op die manier contacten leggen) en er wordt ook gezamenlijk gewerkt rond artistieke mogelijkheden en jobmogelijkheden. Binnen die community-aanpak wordt ook gemakkelijker informatie gedeeld en verspreid.

Binnen dit project werd ook via de ondersteuning van Cera en Demos een stappenplan ontwikkeld dat andere organisaties mee kunnen opnemen naar dit thema toe. Dat stappenplan is ook geschreven met de betrokkenheid van verschillende organisaties. Je vindt het via deze link.

Tijdens onze workshop wisselden we uit over belangrijke aandachtspunten en succesfactoren om je aanpak te hanteren richting nieuwkomers. De deelnemers konden zelf oplossingen aanleveren, die daarna werd aangevuld met tips en expertise van Jozefien en Ramos.

De volgende issues werden genoteerd als zijnde belangrijk als je een toegankelijke organisatie voor én met nieuwkomers wil zijn: 

• Een warm welkom is zeer belangrijk. De manier hoe je organisatie een eerste indruk maakt op de mensen die er komen is van onmisbaar belang.  Jozefien geeft daarom de tip om steeds een rondleiding te geven aan de mensen die op bezoek komen. Visueel werken brengt dingen teweeg. Dat zijn heel simpele dingen en die doen enorm veel. Als we naar een theaterhuis gaan, vragen we ook vaak: mogen we wat vroeger komen om een rondleiding te krijgen. Het gaat ook over je welkom voelen en een rol krijgen in dat verhaal.
   
• Qua communicatie is de beste communicatie mond aan mond reclame, zo wordt gezegd. Daarnaast is het ook belangrijk om mee te zijn met de sociale media, en te weten welke leeftijdsgroep op welke kanalen het meest actie is. De ervaring van Ramos is dat mensen tussen 20 tot 30 vooral op instagram zitten. Onder de 20 jaar gebruik je best snapchat of tiktok. Ramos geeft ook aan dat je van jongeren niet kan verwachten dat ze een mail lezen, want dat is hun kanaal niet. De oudere generatie heeft meer met Facebook. Via whatsapp kan je veel uit de communicatie met een volwassenengroep bereiken.
   
• Met andere organisaties in gesprek gaan en samenwerken om deelnemers te bereiken is ook een heel belangrijke succesfactor.
   
• Maar hoe vind je de mensen? Iemand van Tumult geeft aan dat ze vertrokken zijn vanuit bewonerslijsten en ze deden dan huisbezoeken in samenwerking met Pin vzw. Bij Pin vzw werken immers professionele toeleiders die begeleiding doen naar vrijetijd. Het voorbeeld waarvan sprake was een samenwerking tussen pin, het lokale bestuur en tumult. Saamo doet dit ook via de scholen.
   
• Infomomenten voor de deelnemers zijn ook een goed middel, maar je kan er alleen niet alles van verwachten. Het moet dus onderdeel zijn van een globaler plan.
   
• Het bereiken is één ding, maar vanaf dat je ze bereikt hebt, zijn er nog heel wat andere drempels, wees jezelf daarvan bewust en stel de schijnbare evidenties af en toe in vraag.
   
• Bij Fameus werkt men ook met verschillende taalcommunicatie, wetend dat er ook andere mensen niet kunnen lezen of schrijven. Belangrijk is ook dat ze de focus leggen op meertaligheid in de plaats van anderstaligheid.
   
• Tip: check de App ‘lees simpel’
   
• Tip: doe een workshop van Atlas rond ‘referentiekaders’. Die workshop geeft je inzicht over je eigen bias etc.
   
• Tip: Zoek en betrek brugfiguren (of rolmodellen). Zoek mensen die hierin een achtergrond hebben.  Binnenkomen in een organisatie en jezelf gepresenteerd zien is zooooo belangrijk. Kunnen doorgroeien naar andere posities in je organisatie is dat ook. Zo heeft Fameus een voorbeeld van een vrijwilliger die doorgroeide naar een job. Dat werkt inspirerend.
   
• Tip: wees je bewust van taalgevoeligheden. Taal heeft zo’n belangrijk effect op hoe iemand zich voelt. Zo is spreken over ‘de doelgroep’ misschien niet het juiste woord. Bij Fameus spreken ze bijvoorbeeld niet over ‘doelgroep’ maar over ‘groep’. Ze spreken nu over ‘artistieke nieuwkomers’, maar eigenlijk voelt dit ook niet zo goed. Als het niet nodig is, spreken daarom nu vooral over artiesten etc. Taal evolueert ook, en het is belangrijk om daar zeer bewust van te zijn. Spreken over ‘meertalig’ in de plaats van ‘anderstalig’ geeft bijvoorbeeld een totaal andere connotatie. Er werd ook het voorbeeld gegeven van een intakegesprek, dat voor een deelnemer klonk alsof je naar een gekkenhuis moet. Ze maakte er vervolgens een kennismakingsgesprek van. Wees je bewust van je eigen referentiekader.
   
• Tip. Maak van je bureau een huis en woonkamer, waar mensen binnen en buiten kunnen komen. Een plek om te zijn. Een plek om niet enkel gast te zijn, maar ook host te zijn. Vb. van 9u tot 22u kan je hier terecht.
   

De sessie reikte de deelnemers veel concrete en minder concrete tips aan die konden meegenomen worden naar de eigen werkcontext. Het zette sommige deelnemers ook aan tot reflecteren of er in hun huidige werkcontext bij een lokaal bestuur wel voldoende ruimte is om de nodige aanpassingen te doen aan het eigen aanbod. Een deelnemer vroeg zich daarom ook af of lokale besturen misschien meer verantwoordelijkheid in de handen moeten leggen van vzw’s die meer autonomie hebben, en minder gewrongen zitten in systemen die wat minder flexibiliteit en maatwerk kunnen garanderen. De sessie geeft alleszins het inzicht dat werken rond taaloefenkansen pas succes heeft als het is ingebed in een organisatie wiens DNA ook effectief inclusief en toegankelijk is. Het moet dus in elke vezel van je organisatie zichtbaar zijn, en kan nooit alleen maar een project in de zijlijn zijn, want dan werkt het niet.