Tilburg zet sterk in op talentontwikkeling van jongeren met ForwArt

In 2020 is in Tilburg het grootschalige project ForwArt van start gegaan. ForwArt onderzoekt hoe cultuur kan bijdragen aan sociale transformatie in Tilburg Noord, met een focus op jongeren. In deze wijk met 25.000 inwoners en 120 nationaliteiten moet een cultureel ecosysteem ervoor zorgen dat jongeren zelfbewuster worden en hun talenten volop kunnen ontwikkelen. Bottom-up geïnitieerde projecten, fysieke ingrepen in de leefomgeving en de inzet van positieve rolmodellen staan centraal in de aanpak.

Foto: (c) Jongerenwerk R-Newt

Kunst en cultuur structureel inzetten op maatschappelijke vraagstukken aan te pakken. Dat doen ze in Tilburg met het project ForwArt, dat Europese steun krijgt vanuit het Urban Innovative Actions Initiative (UIA). ForwArt staat voor Moving forward with the power of art: from a place to hide to a place of pride. ForwArt is een unieke samenwerking van 11 kernpartners: de gemeente Tilburg, cultuurorganisaties (Het Zuidelijk Toneel, Corpo Maquina, Fashionclash), de publieke media-instelling (Om roep Tilburg), jongerenwelzijnswerk (ContourdeTwern/ R-Newt), de onderwijsgroep, de politie, woning bouwcorporatie (WonenBreburg) en bouw-ontwikkelfonds (BPD) en een universitair onderzoeksbureau (Tranzo/ Universiteit van Tilburg). 

Het project kende een aanloopfase tussen 2017 en 2019. Daaruit werd vooral geleerd hoe belangrijk het is om bottom-up te kunnen werken en de behoeften en wensen van jongeren centraal te zetten. Ook het cross-sectoraal samenwerken tussen diverse partijen in Tilburg Noord blijkt cruciaal. De lijnen tussen cultuurmakers en jongerenwerkers zijn kort. Beiden zoeken elkaar op en op die manier ontstaan relaties die de komende jaren nog meer versterkt en uitgebreid worden. Er ontwikkelt een vrije manier van samenwerken waarbij systemisch denken zoveel mogelijk losgelaten wordt.

Het project ForwArt probeert jongeren alternatieven te bieden door de aanwezigheid van succesvolle rolmodellen. Zo wordt het gezelschap Corpo Maquina geleid door een danser die is opgegroeid in de sloppenwijken van Brazilië. Het gezelschap slaagt erin om jongeren bewegingsprogramma's aan te bieden waar ze trots op kunnen zijn. Zoals een kampioenschap straatvoetbal.

ForwArt zet veel in beweging. Cultuurmakers starten bottom-up initiatieven in vroegere winkelpanden in Tilburg Noord. De wijk heeft zo’n voorzieningen nodig om het perspectief te verbreden. Ook in de flats zijn woningen vrijgesteld om kookstudio’s van te maken om ontmoeting te stimuleren. Jongerenorganisatie R-Newt zet dan weer in op het betrekken van vrouwen met een migratieachtergrond om hen meer zichtbaar en ook weerbaar te maken in de wijk.

Vlaams-Nederlands Netwerk voor actieve cultuurparticipatie van jongeren

Dit praktijkverhaal schreven we in het kader van het Vlaams-Nederlands Netwerk actieve cultuurparticipatie van jongeren in kwetsbare situaties, een initiatief van Dēmos, LKCA en Publiq. Het netwerk werd opgestart in het najaar 2020 met als doel pionierende Nederlandse en Vlaamse praktijken in jeugd(welzijns)- en jongerenwerk en de kunst- en cultuursector samen te brengen en te laten uitwisselen rond gezamenlijke vraagstukken.