Inclusieve kunstpraktijk: een principiële keuze of een culturele gevoeligheid?

Het was een klein nieuwsfeitje. Theatergroep Studio ­Orka uit Gent heeft voor de Britse première van ­Tuesday een verhaallijn moeten wijzigen. In het stuk wordt de rol van Stella, een vrouw in een rolstoel, gespeeld door een actrice zonder handicap. Dat past niet in het beleid van het Britse festival dat het stuk had geprogrammeerd: zolang ­acteurs met een beperking niet in aanmerking komen voor álle rollen, moeten ze prioriteit krijgen bij het spelen van personages met een beperking. Studio Orka zag een acteurswissel niet zitten en veranderde de verhaallijn van Stella naar iemand met een ­serieuze blessure. Het artikel zet het beleid van het festival weg als een 'culturele gevoeligheid' die Studio Orka wou 'respecteren'. En daarmee is zaak afgehandeld?

Disabilty-led wordt de nieuwe norm ...

Internationaal merken we een duidelijke, principiële keuze voor de representatie en het eigenaarschap van mensen met handicap in de inclusieve kunstpraktijk. Zo stelde het Zwitserse symposium Inegrart twee curatoren aan met een handicap. Waar dit vroeger beschouwd werd als een optie, maakten de organisatoren nu de duidelijke keuze: als ze geen curator vonden met een handicap, ging het symposium niet door. In dit artikel lees je meer over de ervaringen van organisatoren, curatoren en publiek. 

Het project Europe Beyond Access over inclusieve danspraktijk maakte dan weer de expliciete keuze om drie dansers met een handicap te engageren als lesgever en workshopbegeleider. Deze video is een verslag van deze Europese uitwisseling:

... maar nog niet bij ons?

In een boeiend blogbericht beschrijft Frauke Seynnaeve, artistiek medewerker bij Platform-K, de dansstage die ze samen met Hannah volgde bij Ultima Vez. Het bleek niet evident voor Hannah, een danseres met downsyndroom, om een plaats te bemachtigen in de 'reguliere' stage. Maar ook eenmaal aan boord, was het een uitdaging om de eigenheid van Hannah een plaats te geven.  Frauke: "Hoeveel ruimte (workshopbegeleider) Iñaki ook geeft aan speelsheid, eigen interpretatie en ervaring, mijn vraag blijft: “In hoeverre willen we onze dansers niet in een mal steken van verwachtingspatronen die wij, “niet-beperkte dansers/docenten/dansmakers” hebben?” De eindbalans van de ervaring van Frauke en Hannah is positief en ze lijken klaar voor hun volgende verkenning van de danswereld. Ze zijn bereid om mentale én fysieke inspanningen te doen om er helemaal bij te horen.

Vraag is of ook de artistieke wereld écht een principiële keuze voor inclusie wil maken. Zolang men gelijke rechten en gelijke kansen van mensen met een handicap bestempelt als 'culturele gevoeligheid' lijkt dat ideaal ver verwijderd.